Zgodnie z wizją Jana Zamoyskiego założony przez niego pod koniec XVI w. Zamość miał być miastem idealnym, główną siedzibą potężnego rodu, ale także prężnym ośrodkiem handlowym i gospodarczym. Hetman chciał prowadzić handel z Orientem, Europą Południową i Zachodnią. Zamoyski początkowo zakładał, że w jego idealnym Zamościu będą mieszkali wyłącznie Polacy i to tylko ci, którzy są katolikami. Jednak bardzo szybko okazało się, że nie są oni w stanie nawiązać szerokich kontaktów handlowych. Dlatego … Dowiedz się więcej
Archiwa: Dla ciekawskich
Gdy Jan Zamoyski zastanawiał się nad zbudowaniem swojego miasta idealnego, jego ważną częścią miała być także ceniona szkoła. W zamyśle kanclerza ufundowane przez niego miasto miało być bowiem nie tylko wspaniałą siedzibą jego rodu, ale również centrum naukowym i kulturalnym. Jan Zamoyski był kanclerzem wielkim koronnym, hetmanem wielkim koronnym, jednym z najpotężniejszych magnatów w Rzeczypospolitej pod koniec XVI w. Był też człowiekiem renesansu, dobrze i wszechstronnie wykształconym, … Dowiedz się więcej
Pod koniec XVI w. Polska, choć niepozbawiona problemów wewnętrznych, była europejską potęgą, z którą musieli się liczyć wszyscy sąsiedzi. Jej powierzchnia była niemal trzy razy większa niż obecnie, a granice rozciągały się daleko na wschodzie, sięgając niemal Morza Czarnego. Jedną z głównych postaci Rzeczypospolitej był wówczas Jan Zamoyski, kanclerz wielki koronny, hetman wielki koronny, człowiek światowy i wszechstronnie wykształcony. Jeden z najpotężniejszych … Dowiedz się więcej
Na przełomie XVI i XVIII w. Jan Zamoyski był jednym z najwybitniejszych i najbardziej wpływowych magnatów w Rzeczypospolitej. Pełnił najwyższe i najbardziej prestiżowe urzędy w Polsce. Choć po swoim ojcu odziedziczył zaledwie kilka wsi, stworzył potężną ordynację i pozostawił spadkobiercom ogromny majątek. Jan Sariusz Zamoyski herbu Jelita, urodził się 19 marca 1542 r. w Skokówce. Była to nieduża wieś z dworem obronnym, siedziba rodu Zamoyskich. Rodzina Zamoyskich była … Dowiedz się więcej
Od samego początku istnienia Polski jej kolejni władcy, a także właściciele dużych dóbr ziemskich dobitnie przekonywali się, że posiadanie licznego potomstwa ma nie tylko zalety, ale również wady. Jedną z najważniejszych było rozdrobnienie majątku i władzy w chwili, gdy umierała głowa rodu i pozostawiała po sobie zbyt licznych spadkobierców. Prędzej czy później pomiędzy spadkobiercami dochodziło do waśni, które kończyły się podziałem majątku, jego rozdrobnieniem, a co za tym idzie utratą pozycji ekonomicznej i społecznej … Dowiedz się więcej
Bernardo Morando to główna postać, obok Jana Zamoyskiego, związana z początkami Zamościa. Po pobycie we Włoszech Jan Zamoyski miał wizję i chęć stworzenia miasta idealnego. Morando przekształcił ją w rzeczywistość. Bernardo Morando urodził się ok. 1540 r. prawdopodobnie w Padwie (lub w Wenecji). Był rówieśnikiem Zamoyskiego i obu fascynował włoski renesans, co z pewnością ułatwiło im dialog. Jednak to nie Zamoyski sprowadził Moranda do Polski. Zanim Morando zaczął pracować dla potężnego magnata, … Dowiedz się więcej
Po wielkim triumfie wojsk polsko-litewskich pod Grunwaldem w 1410 r. król Jagiełło nie wykorzystał doskonałej szansy, by zadać zakonowi krzyżackiemu ostateczny cios, zajmując Malbork, Elbląg i inne ziemie rycerzy. Dlatego kilkadziesiąt lat później problem Krzyżaków powrócił. Był zimny poranek 15 września 1463 r. Od niemal 10 lat trwała kolejna wojna polsko-krzyżacka, którą później nazwano wojną trzynastoletnią. Wybuchła, gdy miasta zrzeszone w Związku Pruskim (Gdańsk, Elbląg, Toruń … Dowiedz się więcej
Dawno, dawno temu… tak może się zaczynać historia Elbląga, opowieść o rycerzach-zakonnikach, którzy założyli miasto. W czasach swojej świetności Elbląg był niezwykle zamożny, a jego bogato zdobione kamienice uważano za piękniejsze i bardziej wystawne od gdańskich. W średniowieczu tereny, na których założono Elbląg, wyglądały zupełnie inaczej. Wszędzie wokół była woda, a nie żyzne tereny rolnicze. Zalew Wiślany zajmował znacznie większy obszar, a leżące na południe od Elbląga jezioro Druzno nie było jeziorem, … Dowiedz się więcej
Pomimo rozwoju nauki i coraz to nowych odkryć archeologicznych początki państwa polskiego nadal skrywa mgła tajemnicy. Do dzisiaj nie mamy pewności, skąd wywodzą się Piastowie i dlaczego nagle założyli wielkie królestwo, w szybkim tempie podporządkowując sobie ziemie zbliżone do obecnego terytorium Polski. Kim byli przodkowie Mieszka I? Gdzie mieszkali? Czy z dziada pradziada żyli w okolicach dzisiejszego Poznania, czy może przybyli zza morza? Czy Mieszko I był wikingiem … Dowiedz się więcej
Retrowersja to słowo przewijające się w dyskusjach na temat odbudowy miast, ich najstarszych części, po zniszczeniach wywołanych II wojną światową. Stając przed koniecznością odtworzenia zabytkowej tkanki, architekci i władze miast zadają sobie często pytanie, w jakiej formie wznosić nowe budynki. Czy mają wyglądać tak, jak wyglądały w oryginale? Zwłaszcza jeśli istnieje obfita dokumentacja techniczna lub/i fotograficzna? Czy może jest to utracona już tkanka miejska i trzeba ją zastąpić współczesnym … Dowiedz się więcej
Niewiele osób zwiedzających Elbląg zdaje sobie sprawę z tego, że w odległej przeszłości w mieście stał potężny i niezwykle ważny zamek krzyżacki. Być może dlatego, że dzisiaj nie ma już po nim prawie żadnego śladu – twierdzę, cegła co cegle, rozebrali zbuntowani mieszczanie, po to, by Krzyżacy już nigdy nie powrócili do Elbląga. Budowa zamku Elbląska warownia była pierwszą i najważniejszą z twierdz wybudowanych przez Krzyżaków po zaproszeniu ich do Polski przez Konrada Mazowieckiego w 1226 r. … Dowiedz się więcej
Gdy w 1517 r. Marcin Luter ogłosił 95 dość rewolucyjnych tez i przybił je do drzwi kościoła zamkowego w Wittenberdze, z pewnością nie zdawał sobie do końca sprawy z wagi tego aktu i konsekwencji, które wkrótce wywoła w całej Europie. Celem Lutra było uzdrowienie Kościoła katolickiego, przez wieki obrosłego w zasady, tradycje i praktyki sprzeczne z początkami chrześcijaństwa. Jednak mimo dobrych chęci Marcin Luter nie został wysłuchany przez duchowieństwo, wręcz przeciwnie – został uznany … Dowiedz się więcej
Przez dziesiątki lat za najniższy punkt Polski uznawano miejsce znajdujące się w Raczkach Elbląskich. To wieś położona na obrzeżach Elbląga. Zmierzona w tym miejscu depresja wynosi 1,8 m p.p.m. Została oznakowana i stała się sporą atrakcją turystyczną, było to wyjątkowe miejsce w Polsce. Niestety dla Raczek w 2013 r. w położonym 15 km na północny zachód Marzęcinie odkryto jeszcze głębszą depresję. Zmierzono, że znajduje się ona 2,2 m p.p.m. … Dowiedz się więcej
Dlaczego ludzie przez wieki w niezwykle trudnych warunkach, z narażeniem życia kopali w ziemi? Historia górnictwa w Tarnowskich Górach to historia ludzi, którzy prostymi narzędziami wydzierali z ziemi cenne skarby, każdego dnia walcząc z wodą i spadającymi na głowę skałami. Działalność górniczą na terenie współczesnego miasta Tarnowskie Góry prowadzono na niewielką skalę już ok. III i IV w. Wydana w XII w. bulla papieża Innocentego II wspomina o wydobywanych tu metalach. Pozyskiwano wówczas … Dowiedz się więcej