atrakcja

Rotunda w Zamościu

Zamojska Rotunda ma wiele uroku. To potężna fortyfikacja. Jednak jej dzieje sprawiły, że stała się miejscem zadumy i refleksji nad okrucieństwem wojny. To właśnie tutaj Niemcy mordowali Polaków, a ich ciała palili na środku dziedzińca. Dzień i noc.

region:

GALERIA ZDJĘĆ

Rotunda zamojska. Potężna fortyfikacja, która stała się miejscem kaźni Polaków

Działobitnia, nazywana Rotundą, to masywny budynek forteczny, wzniesiony w latach 1825–1831, podczas przebudowy twierdzy kierowanej przez gen. Jana Mallet-Malletskiego. Była wysunięta daleko poza mury Zamościa, a jej zadaniem było wzmocnienie obrony miasta, z którym połączona była umocnioną groblą.

We wnętrzu Rotundy, za solidnymi, grubymi ścianami, umieszczone były armaty. Dzięki temu można było ostrzeliwać przedpole miasta i zbliżającego się do Zamościa wroga, uniemożliwiając mu bliższe podejście pod mury.

Mimo kilku konfliktów zbrojnych Rotunda zamojska przetrwała do czasów obecnych w niemal niezmienionym kształcie. W okresie międzywojennym pełniła funkcję składu amunicji.

Zwróć uwagę na:

    • masywne mury Rotundy
    • pochówki wokół fortyfikacji
    • miejsce palenia ciał na środku dziedzińca
    • wystawy poświęcone pomordowanym w Rotundzie.

ZD rotunda z zewnątrz

Informacje podstawowe

Mapa Zamościa

Poniżej znajduje się mapa Zamościa z zaznaczonym położeniem Rotundy zamojskiej oraz innych atrakcji na terenie miasta. Zamieszczone są na niej również parkingi. Więcej o parkowaniu w Zamościu przeczytasz tutaj.

Rotunda zamojska. Muzeum Martyrologii

W czasie II wojny światowej, w czerwcu 1940 r. hitlerowcy urządzili w Rotundzie więzienie śledcze, zarządzane przez Gestapo. Przez to więzienie, obóz przejściowy, do lipca 1944 r. przeszło ok. 50 tys. osób. Byli wśród nich groźni dla Niemców polscy inteligenci, członkowie ruchu oporu, a także Żydzi, jeńcy radzieccy oraz zwykli ludzi, w tym dzieci. Szacuje się, że w Rotundzie rozstrzelano ok. 8 tysięcy osób, a wiele tysięcy wywieziono stąd do obozów koncentracyjnych.

ZD historyczne

Początkowo ciała pomordowanych więźniów Niemcy grzebali w dołach za murami Rotundy. Z czasem zaczęli zacierać ślady swoich coraz bardziej masowych zbrodni, paląc ciała pomordowanych więźniów na środku dziedzińca. Pod koniec wojny stos płonął nieustannie. Ludzkie popioły wrzucano do fosy okalającej budowlę.

Ostatnią egzekucję w Rotundzie przeprowadzono 21 lipca 1944 r. Zamordowano wówczas 150 osób. Gdy kilka dni później mieszkańcy miasta weszli na teren fortyfikacji, ciała pomordowanych leżały niedopalone na dziedzińcu.

ZD płyta na dziedzińcu

Spod murów Zamościa do Rotundy wiedzie dawna grobla. Wzdłuż niej i wokół samej fortyfikacji urządzono cmentarz wojenny. Przeniesiono tu prochy żołnierzy Wojska Polskiego, którzy polegli we wrześniu 1939 r., żołnierzy Armii Krajowej, żołnierzy armii czerwonej, oraz prochy pomordowanych na terenie Rotundy i Zamościa Polaków (groby wokół Rotundy), a także Żydów pomordowanych w okolicach Zamościa. Wiele mogił do dzisiaj pozostaje bezimiennych.

Przekraczających bramę Rotundy „wita” niemiecki napis na drewnianej bramie: Gefangenen Durchgangslager Sicherheitspol, co można przetłumaczyć jako: „obóz przejściowy dla więźniów policji bezpieczeństwa”.

ZD drzwi

Obecnie na terenie XIX-wiecznej fortyfikacji urządzono Muzeum Martyrologii „Rotunda” ukazujące tragiczne losy ludności Zamojszczyzny podczas II wojny światowej. To ponure miejsce zmuszające do chwili zadumy. Można tu zwiedzić cele więźniów, które w czasach zaboru rosyjskiego były pomieszczeniami dla armat, składowano w nich także proch i amunicję. Dzisiaj urządzono tu wystawy poświęcone różnym grupom osób pomordowanych przez Niemców.

Pierwsza cela po lewej stronie została zniszczona we wrześniu 1939 r. Na jej gruzach wykonywano później wyroki śmierci. Kolejne cele poświęcone są m.in. Polakom pomordowanym na Wołyniu przez UPA, więźniom politycznym pomordowanym przez komunistów po zakończeniu wojny, Sybirakom deportowanym w głąb Związku Radzieckiego, harcerzom, więźniom obozu koncentracyjnego na Majdanku, nauczycielom i partyzantom.

ZD pierwsza cela i wnętrza

Zamość. Kilka słów o dziejach niezwykłego miasta

dla ciekawskich: Krótka historia Zamościa

Zamość narodził się dopiero pod koniec XVI w. Był to czas, gdy Polska była europejską potęgą, a jej granice sięgały niemal Morza Czarnego. Miasto zbudowano od podstaw, na tzw. surowym korzeniu, w miejscu, gdzie wcześniej były jedynie łąki. Wymarzył je sobie Jan Zamoyski, jeden z najpotężniejszych magnatów Rzeczypospolitej. W całości zaprojektował je jeden człowiek – wybitny włoski architekt Bernardo Morando.

Zamość miał być miastem idealnym, przynajmniej w renesansowym rozumieniu tego pojęcia. Tak właśnie został zaprojektowany i wybudowany. Jest zaprzeczeniem ciemnych, ciasnych średniowiecznych miast.

INFORMACJE PRAKTYCZNE

Kiedy przyjechać do Zamościa?

Miasto najlepiej odwiedzić jest w okresie od początku maja do końca września (Uwaga! Niektóre atrakcje są otwarte/dostępne tylko w lipcu i sierpniu, patrz na godziny otwarcia). Poza tym terminem turystów jest tu znacznie mniej i Stare Miasto w Zamościu robi się niemal wymarłe, zwłaszcza w środku tygodnia. Zatem ciepłe letnie wieczory są najlepszym momentem na spacer po uliczkach miasta, zwłaszcza jeśli planuje się w nim nocleg.

Jak dojechać do Zamościa?

Pociągiem: Zamość leży na linii kolejowej łączącej Lublin z Bełżcem. Do miasta można dojechać bezpośrednio przede wszystkim z Lublina, wybierając więc podróż pociągiem, trzeba najpierw dojechać do stolicy województwa lubelskiego. Można wysiąść na stacji Zamość (blisko Zoo) lub Zamość Starówka (leży nieco bliżej Starego Miasta).

Autobusem: miasto znajduje się w sieci połączeń firmy Flixbus oraz innych operatorów.

Samochodem: to najwygodniejsza forma dotarcia do Zamościa, zazwyczaj nie ma również problemów z zaparkowaniem samochodu (bardzo duże i bezpłatne parkingi są poza murami Starego Miasta).

Gdzie zaparkować samochód w Zamościu?

W Zamościu dość łatwo jest znaleźć miejsce do zaparkowania samochodu. Wokół Starego Miasta urządzono kilka dużych parkingów, niektóre z nich są bezpłatne. Są też dwa płatne parkingi na terenie Starego Miasta, ale w letnie weekendy zazwyczaj trudno na nich znaleźć wolne miejsce.

Największy parking:
GPS: 50°43’02.0″N 23°15’33.3″E
(ul. Peowiaków, parking przed bastionem VII)
Bezpłatny, wygodny, największy parking miejski położony w pobliżu Starego Miasta; 800 m od Rynku Wielkiego. Jeśli na innych parkingach nie ma już wolnych miejsc, tutaj zapewne jeszcze będą.

Najlepszy parking:
GPS: 50°42’55.1″N 23°15’25.7″E
(ul. Partyzantów, w pobliżu Bram Lwowskich)
Bezpłatny (w weekendy i poza sezonem), wygodny, duży parking miejski położony w pobliżu Starego Miasta; 800 m od Rynku Wielkiego. Najlepszy w czasie letnich weekendów. Płatny tylko w dni robocze w godz. 8.00–18.00 od 1 IV do 30 IX (parking: Strefa 1 podstrefa B, 4 zł za pierwszą godzinę postoju, 4,50 zł, 5 zł i 4 zł za kolejne).

Inne parkingi:
GPS: 50°42’56.0″N 23°15’16.2″E
(plac Wolności, przy kościele franciszkanów)
Bezpłatny (w weekendy), wygodny, dość duży parking miejski położony na terenie Starego Miasta; 250 m od Rynku Wielkiego. Zazwyczaj można tu znaleźć wolne miejsce w ciągu tygodnia lub wcześnie rano w czasie weekendu. To najwygodniejszy parking poza sezonem letnim. Płatny tylko w dni robocze w godz. 8.00–18.00 (parking: Strefa 1 podstrefa A, 5 zł za pierwszą godzinę postoju, 6 zł, 7,20 zł i 5 zł za kolejne).

GPS: 50°42’53.1″N 23°15’00.0″E
(Droga Męczenników Rotundy, przy dawnym bastionie II)
Bezpłatny, wygodny, dość duży parking miejski położony poza murami Starego Miasta; 450 m od Rynku Wielkiego. Parking zlokalizowany najbliżej Rotundy.

GPS: 50°42’56.5″N 23°14’52.9″E
(ul. Szczebrzeska, przy Bramie Szczebrzeskiej)
Bezpłatny, wygodny, dość duży parking miejski położony poza murami Starego Miasta; 500 m od Rynku Wielkiego. Parking zlokalizowany najbliżej katedry.

GPS: 50°43’15.1″N 23°15’07.5″E
(ul. Piłsudskiego, przy Parku Miejskim)
Bezpłatny (w weekendy i poza sezonem), wygodny, dość duży parking miejski położony tuż przy Parku Miejskim; 500 m od Rynku Wielkiego. Płatny tylko w dni robocze w godz. 8.00–18.00 od 1 IV do 30 IX (parking: Strefa 1 podstrefa B, 4 zł za pierwszą godzinę postoju, 4,50 zł, 5 zł i 4 zł za kolejne).

GPS: 50°43’07.5″N 23°15’14.1″E
(plac Stefanidesa)
Bezpłatny (w weekendy) parking miejski położony na terenie Starego Miasta. Wytyczony blisko Rynku Wielkiego (300 m), tuż przy głównej ulicy, dlatego zazwyczaj trudno na nim o wolne miejsce. Płatny tylko w dni robocze w godz. 8.00–18.00 (parking: Strefa 1 podstrefa A, 5 zł za pierwszą godzinę postoju, 6 zł, 7,20 zł i 5 zł za kolejne).

Jeśli klikniesz w zamieszczone powyżej współrzędne GPS, przeniesiesz się do mapy, na której łatwo wyznaczysz dojazd do parkingu ze swojej bieżącej lokalizacji lub innego, dowolnego miejsca.

Ile czasu zarezerwować na zwiedzanie Zamościa?

Można przyjechać na jeden dzień, wiele osób tak robi, ale w ciągu jednego dnia nie da się zobaczyć wszystkich atrakcji Zamościa. W ciągu jednego dnia można pospacerować po Starym Mieście, zobaczyć Rynek Wielki, malowniczy ratusz, zajrzeć do katedry, Arsenału i obejrzeć mury miasta z zewnątrz. Może starczy też czasu na spacer którąś z podziemnych tras. Dzień z pewnością będzie wypełniony atrakcjami, trochę w biegu, bez leniwego spaceru i poznawania zakamarków i z pominięciem wielu ciekawych miejsc.

Dlatego najlepiej jest tu przyjechać na 2–3 dni, na weekend. Najlepiej w piątek wieczorem, by zjeść w Zamościu kolację i zaliczyć pierwszy wieczorny spacer po mieście. Wówczas pozostaje do dyspozycji cała sobota i większość niedzieli i w tym czasie można poznać większość atrakcji miasta. Jeśli chcesz uniknąć tłumów, które pojawiają się w Zamościu w każdy słoneczny weekend, rozważ przyjazd do miasta w ciągu tygodnia.

Jak poruszać się po Zamościu?

Na piechotę. Zdecydowana większość atrakcji Zamościa znajduje się na Starym Mieście i w jego najbliżej okolicy. Przejście z jednej strony Starego Miasta na drugą zajmuje tylko kilkanaście minut. Jedynie do ogrodu zoologicznego jest nieco dalej (1200 m z Rynku Wielkiego), można tam dojechać samochodem lub autobusem miejskim.

Gdzie spać w Zamościu?

Najważniejsze atrakcje Zamościa znajdują się na Starym Mieście, więc najwygodniej jest spać właśnie tam. Wówczas masz wszystko pod ręką, łatwo też wrócisz z wieczornego spaceru lub/i wypadu do knajpki.

Moda na apartamenty/pokoje na wynajem dotarła także do Zamościa i jest ich na Starym Mieście sporo. Zamość jest modnym miastem, przejeżdża tu wielu turystów, miejsc hotelowych nie jest bardzo dużo, więc ceny nie należą do najniższych, ale też nie są przesadnie wysokie. Oczywiście nocleg najlepiej jest zarezerwować z wyprzedzeniem, zwłaszcza jeśli planuje się wizytę w czasie wakacyjnych weekendów.

Z własnego doświadczenia możemy polecić Hotel 77 oraz Apartamenty Łozówka. Sprawdzone, przyjemne.

Ofert noclegów możesz szukać m.in. na: www.booking.com czy www.airbnb.com.

Gdzie zjeść w Zamościu?

Podobnie jak baza noclegowa, także baza gastronomiczna jest dobrze rozwinięta. Na Starym Mieście nie brakuje knajpek i restauracji, różniących się między sobą menu oraz poziomem cen.

Przygotowaliśmy dla Was nieco więcej informacji na temat tego, gdzie warto zjeść w Zamościu. Jeśli chcesz poczytać o naszych wrażeniach z wizyt w poszczególnych lokalach, zajrzyj tutaj.

Atrakcje dla dzieci w Zamościu

Chodzenie po Starym Mieście i podziwianie kamieniczek to zazwyczaj nie jest to, co maluchy lubią robić najbardziej. W Zamościu jest jednak kilka atrakcji, które mogą zainteresować młodszych turystów. Największą z nich jest oczywiście zoo, w którym można spędzić nawet kilka godzin. Jeśli Twoja pociecha interesuje się szeroko rozumianymi militariami (szable, pistolety, armaty, czołgi, samoloty), to rozważ wizytę w Arsenale i Pawilonie pod Kurtyną.

W Prochowni organizowany jest dość efektowny pokaz multimedialny, ale dotyczy on historii Zamościa, więc nie każde dziecko wytrzyma 30 minut takiej prezentacji. Atrakcyjne mogą być również trasy podziemne. Nie oferują zbyt wielu dziecięcych atrakcji, ale same w sobie mogą być ciekawe jako podziemne labirynty.

ATRAKCJE W POBLIŻU

MIEJSCA PODOBNE

Sorry, we couldn't find any posts. Please try a different search.

KOMENTARZE

Dodaj komentarz