Ratusz Staromiejski został zniszczony w pożarze w 1777 r. i odbudowany dopiero w 2011 r. Wzniesiono go w duchu retrowersji, jest to więc budynek całkowicie współczesny, jedynie lekko stylizowany na dawną siedzibę władz miasta. Prawdziwe skarby kryją się w jego wnętrzu.

Ratusz Staromiejski w Elblągu wznosi się przy ulicy Stary Rynek, niegdyś głównej arterii miasta. Pierwszy ratusz wzniesiono w XIV w., z czasem był przebudowywany, lecz został zniszczony w trakcie pożaru, który w 1777 r. strawił także katedrę i okoliczne zabudowania. Spłonęło wówczas również archiwum miejskie.

Po tym wydarzeniu władze miasta postanowiły zbudować ratusz w nowej lokalizacji, przy dzisiejszym placu Słowiańskim, czyli poza murami Starego Miasta. Ze względu na jego bardzo przeciętną architekturę pod koniec XIX w. postanowiono go zastąpić większym i bardziej reprezentacyjnym gmachem. Budynek ten w lutym 1945 r. spłonął, a jego pozostałości zostały rozebrane.

ZD ratusz przed wojną

Po wojnie ratusz ulokowano w budynku dawnego gimnazjum przy ul. Łączności (także poza obrębem starówki) i do dzisiaj urzędują w nim władze miasta. W odróżnieniu od Ratusza Staromiejskiego, budynek ten nazywany jest Ratuszem Nowomiejskim.

Mapa Elbląga

Poniżej znajduje się mapa Elbląga z zaznaczonym położeniem Ratusza Staromiejskiego oraz innych atrakcji na terenie miasta. Zaznaczone są na niej również dogodne parkingi. Więcej o parkowaniu w Elblągu przeczytasz tutaj.

Makiety dawnego Elbląga

Obecny budynek Ratusza Staromiejskiego wzniesiono w 2011 r. Został zaprojektowany zgodnie z panującym na Starym Mieście duchem retrowersji – jest budynkiem w pełni nowoczesnym, choć swoim kształtem i wielkością przypomina gmach, który niegdyś stał w tym miejscu. Znajdują się w nim biura, punkt informacji turystycznej oraz trzy makiety, dla których zdecydowanie warto zajrzeć do wnętrza budynku.

Pierwsza z nich to makieta XVII-wiecznego Elbląga, pokazuje, jak wyglądało miasto w 1635 r. Patrząc na nią, można doskonale sobie wyobrazić, jakim miastem był Elbląg w tym okresie i jak bardzo się różnił od powojennej odbudowy. Zdecydowana różnica to mury miejskie – te średniowieczne i te późniejsze, które dzisiaj już nie istnieją, choć ślady młodszych fortyfikacji można nadal dostrzec w niektórych punktach miasta.

ZD makiety

Poza murami Starego Miasta widoczny jest również Nowy Elbląg, otoczony wałami obronnymi. Powstał jako miasto konkurencyjne dla Elbląga, z czasem jednak oba ośrodki połączyły się w jeden organizm miejski.

Obok makiety Elbląga można zobaczyć również makietę zamku krzyżackiego, który niegdyś stał w mieście. Dzisiaj już nie istnieje, został zburzony przez mieszczan w 1454 r., ale był najważniejszym zamkiem Krzyżaków na tych terenach i ich główną warownią do czasu zbudowania zamku w Malborku. Wygląd zamku jest hipotetyczny, choć prawdopodobnie zbliżony do rzeczywistego i opracowany na podstawie odkryć archeologicznych. Była to potężna warownia, a jej bardzo skromne pozostałości można do dzisiaj odnaleźć w terenie.

ZD makiety

Obie makiety doskonale pokazują, że gdyby do czasów współczesnych zachowały się zamek krzyżacki i oryginalna starówka, Elbląg należałby do najbardziej atrakcyjnych pod względem turystycznym miast w Polsce.

Trzecia makieta, którą można zobaczyć w budynku Ratusza, przedstawia jedną z pochylni Kanału Elbląskiego, największej atrakcji turystycznej okolic miasta.

ZD makiety

Elbląg przez wieki

Elbląg to najstarsze miasto na Warmii i Mazurach. Zostało założone w 1237 r. przez Krzyżaków, których do Polski sprowadził książę Konrad I Mazowiecki. Rycerze-zakonnicy mieli krzewić (mieczem) chrześcijaństwo wśród pogańskich plemion pruskich. By zapewnić sobie wygodną bazę wypadową na ziemie Prusów, Krzyżacy postanowili wybudować na przygranicznych terenach warownię, a obok niej założyć miasto. Tak narodził się Elbląg.

Początkowo to właśnie w Elblągu znajdowała się siedziba zakonu krzyżackiego w Polsce, stał tu potężny krzyżacki zamek. Jednak w 1309 r. wielki mistrz zakonu przeniósł swoją siedzibę z Wenecji do Malborka i Elbląg stracił nieco na znaczeniu.

W 1454 r. mieszkańcy Elbląga (podobnie jak Gdańska i Torunia) podnieśli bunt przeciwko krzyżackim rządom, wypędzili rycerzy z miasta i zburzyli ich zamek, by zakonnicy nie mieli, do czego wracać. Miasto dostało się pod panowanie polskiego króla i należało do Polski przez kolejne 300 lat. W 1772 r., w czasie I rozbioru Polski, władzę nad Żuławami i Elblągiem przejęły Prusy.

W ciągu wieków Elbląg stał się bogatym miastem kupieckim, tutejsze kamienice były podobno ładniejsze i bardziej wystawne od tych, które wznoszono w Gdańsku. Przez stulecia miasta zacięcie rywalizowały, dzisiaj to Gdańsk jest bardziej znany i przyciąga znacznie więcej turystów.

Historyczna zabudowa Elbląga niemal całkowicie legła w gruzach w ciągu zaledwie dwóch tygodni na początku 1945 r., gdy armia radziecka wyzwalała miasto. Starówka praktycznie przestała istnieć, a zaraz po wojnie nie odbudowano jej. Zrobiono to dopiero wiele dziesiątek lat później, lecz w dość zaskakujący sposób.