Kościół Wszystkich Świętych w Szydłowie wznosi się na wzgórzu otoczonym niewysokim murem. Został zbudowany prawdopodobnie w XIV w., choć coraz częściej pojawiają się hipotezy, że świątynia może być znacznie starsza.

Na ewentualne wcześniejsze pochodzenie kościoła mogą wskazywać niektóre jego elementy, które mają cechy romańskie. Świątynia znajduje się także poza murami miejskimi Szydłowa, w eksponowanym miejscu, gdzie znajdowała się wcześniejsza osada. Kościół może mieć więc historię dłuższą niż dotychczas sądzono.

Mimo częściowej przebudowy w ciągu wieków, dodania zakrystii i przedsionka, świątynia zachowała swój gotycki charakter. Jednak jej prawdziwe skarby ujrzały światło dzienne dopiero w XX w. Po pożarze dachu w 1944 r. ze ścian oddzieliła się warstwa tynku, pod którą odkryto pozostałości gotyckich polichromii. Niezwykłe malowidła powstały prawdopodobnie ok. 1370 r.

Mapa Szydłowa

Poniżej znajduje się mapa Szydłowa z zaznaczonym kościołem Wszystkich Świętych. Zaznaczone są na niej również parkingi oraz inne atrakcje miasteczka. Więcej o parkowaniu w Szydłowie przeczytasz tutaj.

Biblia Ubogich

Polichromie były tzw. Biblią Ubogich (łac. Biblia Pauperum). Ponieważ w średniowieczu większość ludzi nie potrafiła czytać ani pisać, Biblię mogli poznawać jedynie, słuchając jej fragmentów czytanych przez kapłana, lub poprzez obrazki. Obrazki zazwyczaj lepiej zapadają w pamięć, więc na ścianach kościołów malowano sceny biblijne, najczęściej będące ostrzeżeniem przedniewłaściwym zachowaniem, grzesznym życiem i czekającym sądem w niebie. Był to dobry sposób, by wymóc na wiernych posłuszeństwo.

W szydłowskim kościele, w nawie, można zobaczyć scenę sądu ostatecznego oraz Ofiarowanie Jezusa w świątyni. Malowidła w prezbiterium ukazują cykl pasyjny, czyli wydarzenia związane z męką i śmiercią Jezusa (część górna), a także, na dole, Siedem radości Najświętszej Maryi Panny oraz Siedem grzechów głównych. Tutaj ludzie siedzący na zwierzętach symbolizujących grzechy zmierzają wprost do paszczy lewiatana, morskiego potwora wspominanego w Starym Testamencie. Przekaz bardzo prosty do zrozumienia.

ZD

Tajemnice templariuszy?

Uważny obserwator dostrzeże także na ścianach świątyni 12 czarnych krzyży w kółkach. Wyglądają bardzo podobnie do krzyży templariuszy. Czyżby były to tajemne znaki wskazujące miejsce ukrycia Świętego Graala i Arki Przymierza? Templariusze mieli swoje kościoły i komandorie w Polsce, pod tutejszą świątynią są ciasne groty, a ukrycia słynnych skarbów w Polsce nikt by się nie spodziewał. Byłyby bezpieczne. Może więc w Szydłowie kryje się rozwiązanie słynnej zagadki? Nikt dotąd nie wykluczył, że pod świątynią są skarby, ale krzyże na jej ścianach to tzw. zacheuszki, czyli tradycyjne znaki wskazujące miejsca namaszczenia murów świątyni w czasie jej konsekracji. To dość powszechny znak w kościołach, choć występuje w różnych postaciach i rzadko zwraca się na niego uwagę.

ZD

Średniowiecze krypty

W czasie badań prowadzonych w 2017 r. pod posadzką świątyni odkryto puste przestrzenie. Pierwotnym celem pracujących tu naukowców było poznawanie zjawisk krasowych i sprawdzenie, czy pod świątynią znajdują się nieodkryte dotychczas groty. Fakt, że kościółek znajduje się na tzw. Wzgórzu Szydły, w którym zbój ukrywał swoje skarby, oczywiście nie miał z tymi badaniami nic wspólnego…

Puste przestrzenie rzeczywiście znaleziono, ale okazało się, że są to krypty. W krypcie pod prezbiterium natrafiono na szkielet i pozostałości trumny. Jeśli, co prawdopodobne, pochówek miał miejsce w średniowieczu, musiano tu złożyć do grobu proboszcza świątyni, jej fundatora lub inną osobę, która cieszyła się dużym poważaniem. Tylko takie osoby mogły spoczywać pod prezbiterium.

Wokół kościoła stoją drewniane rzeźby przedstawiające Chrystusa i apostołów. To prace współczesne, a niektóre z nich dość dowcipnie prezentują świętych.

ZD

Krótki zarys historii Szydłowa

Legenda mówi, że Szydłów został założony przez zbója Szydłę lub też przez króla, który zbója i jego bandę opryszków pokonał. Czy tak było naprawdę? Nikt jeszcze nie dowiódł, że nie…

Historycy wolą jednak trzymać się faktów.

Pierwsza pisemna wzmianka o mieście pochodzi z 1191 r. Pod datą 1241 r. o Szydłowie wspomina w kronice Jan Długosz. W 1329 r., w czasach króla Władysława Łokietka, Szydłów miał prawa miejskie. Rozwijał się dzięki korzystnemu położeniu na przecięciu szlaków handlowych. W połowie XIV w. król Kazimierz Wielki otoczył miasto murami, wzniósł warowny zamek i kościół św. Władysława. Między XIV a XVI w. Szydłów osiągnął szczyt rozwoju. Był ważnym, bogatym ośrodkiem miejskim.

Niestety większość jego ówczesnych budynków była drewniana. W 1565 r. Szydłów spustoszył pożar. Po raz kolejny miasto ucierpiało w 1630 r., gdy zostało spalone przez nieopłacone oddziały najemnego wojska. W 1655 r. zniszczeń dopełnił potop szwedzki. Miasteczko już nigdy nie powróciło do dawnej świetności. W 1869 r. Szydłów utracił prawa miejskie, które odzyskał dopiero w 1 stycznia 2019 r.